“कतिपटक त विरामीका आफन्तहरुकै रगत समूह मिल्दा पनि उनिहरुले नै रक्तदान गर्न मान्दैनन् ।”
रगतविना मानिसको जीवन सम्भव छैन । दिनै जसो रगतको अभावमा कतै न कतै मानिसको मृत्यु भएको खबर सुन्नमा आइरहेको हुन्छ । प्रायजसोः दुर्घटना, प्रसव वेदना, शरीरमा हुने रगतको कमी आदिजस्तो समस्या भएको बेलामा रगतको माग धेरै हुँदछ । यदि समयमा नै रगत उपलब्ध नभएमा विरामीको ज्यानसमेत जान सक्छ र समयमा रगत उपलब्ध भएर धेरैले पुनर्जन्म पनि पाएका छन ।
रगत आफैमा आमुल्य छ। यो कुनै पसलहरुमा किन्न पाइदैन, न त कुनै कारखानामा उत्पादन नै गर्न सकिन्छ । अहिलेपनि धेरैजसो मानिसहरु रक्तदान गर्न मन हिच्किच्याउछन । धेरैजनामामा रक्तदान गर्दा रक्तदाताको स्वास्थ्यमा असर पुर्याउछ भन्ने भ्रम रहेको छ । तर वास्तविकता भने अलि फरक छ । रगत दान गर्दैमा आफैमा कुनै असर पर्ने होइन तर रगतदान गर्नका लागि शरीर स्वस्थ तथा केहि मापदन्डहरु भने पुरा गर्न पर्छ । यदि शरीर स्वस्थ छ, तौल पुग्छ, कुनै अपरेशन गरेको छैन, हालसालै कुनै औषधी सेवन नगरेको अवस्था भएमा त्यस्ता व्यक्तिहरुले रक्तदान गर्न सक्छन । रक्त अभावको कारण धेरैले अकालमा वृत्यु वहन गर्नु परेको घटना अस्पतालका सैय्याहरुमा दिनानुदिन देख्न सकिन्छ ।
यहि कुरालाई मध्यनजर गर्दै रगतको अभावमा विरामीको मृत्यु हुन नदिनका लागि “विरामी र रक्तदाताविचको मध्यस्तकर्ता” भन्ने मूल नाराका साथ वि .स. २०७५ फागुन ५ गतेका दिन विराटनगरमा इन्स्टेन्ट ब्लड डोनरको स्थापना भयो ।स्थानिय युवाहरुको सकृयतामा स्थापना भएको यस समूहले रगतको अभावलाई कम गर्नका लागि रगत आवश्यकतामा परेका विरामीहरुलाई उचित समयमा रक्तदाता खोजी गरी विरामीका आफन्तसँग जोड्ने पुलको काम गर्दछ ।
सुरुमा आफन्त, साथीभाई, छरछिमेकहरुको केही सिमीत रक्तदाताको तथ्याकं संकलन गरी आफ्नो समाजसेवाको यात्रालाई सुरु गरेको यस समूहले हालसम्म आइपुग्दा करिव १००० भन्दा बढि विरामीहरुलाई तत्काल रुपमा रक्तदाता उपलब्ध गराईसकेको छ । धेरै विरामीलाई पुनर्जन्म दिने तथा उनीहरुको परिवारमा खुशि ल्याउन महत्वपूर्ण योगदान पु¥याउँदै आएको यस समूहले गत फागुनमा दोस्रो वार्षिकोत्सव मनाइसकेको छ ।
इन्स्टेन्ट ब्लड डोनरले विरामी र रक्तदाताविच मध्यस्तकर्ताको भूमिका मात्र नभई समय समयमा विभिन्न कलेजहरुमा रक्तदान सम्बन्धि सचेतना कार्यक्रम र ब्लड ग्रुप टेष्ट क्याम्प पनि गर्दै आइरहेको छ । रक्तदाताको खोजिमा अग्रसर भइरहँदा कहिलेकाही चुनौतिहरु पनि आएको बताउँछन् समूहका संस्थापक सुरेन्द्र मल्ल । उनका अनुसार रक्तदाताको अभाव, आर्थिक व्यवस्थापन जस्ता चुनौतीहरुले समूहलाई अगाडी बढाउन कठिन हुने गरेको छ । “रक्तदाता खोजिदिनुपयो भनेर फोन आउँछ र समूहका सबै मिलेर जसोतसो रक्तदाता खोजेर ब्लड बैंक पुगेको हुन्छौं, त्यहाँ पुग्दा अहिले रगत आवश्यकता नपर्ने खबर पाउछौ ।” यसले गर्दा रक्तदाता र यसमा खटिने व्यक्तिहरुको समय खेर जाने हुदा अगावै जानकारी गराईदिँदा समय तथा पैसाको वचत हुने मल्ल बताउछन । “कतिपटक त रक्तदाता ब्लड बैंक पुग्नुहुन्छ तर विरामीको मान्छै नै सम्पर्कमा आउनुहुन्न । एक त रक्तदाता खोज्नु ठूलो चुनौति हुन्छ ,त्यहिमाथी यस्तो हुँदा त समय र पैसाको पनि नाश हुन्छ र रक्तादाताहरु पनि निरुत्साहित बन्छन। कतिपटक त विरामीका आफन्तहरुकै रगत समूह मिल्दा पनि उनिहरुले नै रक्तदान गर्न मान्दैनन ।” उनले बताए ।
यस समूहले हालसम आफ्नै सदस्यहरुबाट मासिक सदस्यता शुल्क उठाई समूहका कार्यहरु सम्पादन गरिरहेको । कतिपय समयमा केहि दाताहरुले पनि आर्थिक तथा भौतिक सहायता गर्दछन । रक्तदाता खोज्नका लागि धेरैजनासँग सम्पर्क गर्दा फोनमा बढि खर्च हुनुका साथै कहिलेकाही रक्तदातालाई लिन पुयाउँन पनि जानपर्ने हुदा त्यसमा पनि खर्च हुने गरेको छ । आगामी दिनमा अझ यस कामलाई अघि बढाउनका लागि सदस्यहरुको संख्यामा वृद्धि गर्ने, रक्तदान सम्बन्धि सचेतना कार्यक्रम गर्ने र ब्लड ग्रुप टेष्ट क्याम्प सञ्चालन गर्ने समूहको लक्ष्य रहेको छ ।
आफूलाई आवश्यकता भएको बेलामा मात्र होइन तर अरुलाई आवश्यक परेको बेलामा पनि रक्तदान गर्न सक्यौं भने रक्तदाताको अभावलाई कम गर्न सकिन्छ । “रगतको अभावमा अकालमा ज्यान जान सक्ने सम्भावनालाई कम गर्न रातदिन सकृय रहेको इन्स्टेन्ट ब्लड डोनर प्रति हार्दिक नमन ।
